Zitting van CBS van 18 JANUARI 2021

Elektronische mededeling van persoonsgegevens van het Agentschap Zorg en Gezondheid - afsluiten protocol - goedkeuring

Aanleiding en context

Het college van burgemeester en schepenen wordt gevraagd het afsluiten van het protocol voor de elektronische mededeling van persoonsgegevens van het Agentschap Zorg en Gezondheid, goed te keuren.

Motivering

Belangrijke wijzigingen van het preventiedecreet in het kader van de quarantaineverplichting en -handhaving zijn de volgende:

•          Het Vlaamse preventiedecreet geeft arts-ambtenaren van Zorg en Gezondheid het mandaat om een bevel tot isolatie of quarantaine op te leggen aan patiënten en risicovolle contacten. Dit wordt in principe alleen gebruikt na overleg met betrokkene en zijn huisarts en met de mogelijkheid tot beroep.

•          Het Vlaamse preventiedecreet voorziet in een informatie-uitwisseling met de lokale besturen van de gegevens van de personen die in verplichte quarantaine moeten met het oog op de controle en de handhaving van de verplichte quarantaine.  Hierdoor krijgen de lokale besturen de tools in handen om deze controle en handhaving ook efficiënt te kunnen uitvoeren.

Om de gegevensoverdracht in het kader van het preventiedecreet mogelijk te maken moet het lokaal bestuur een protocol afsluiten met het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid.

Als lokaal bestuur dien je de verantwoordelijke van de verwerking aan te duiden.  Dit is de persoon die de gegevens zal ontvangen. Per gemeente is er slechts één persoon aan wie de gegevens zullen worden overgemaakt. Deze persoon kan vervolgens, overeenkomstig de bepalingen van het protocol, de informatie overmaken aan de diensten/personen die zullen instaan voor de effectieve controle en handhaving van de quarantaineverplichtingen (voorbeeld : lokale politiezone, OCMW-personeelsleden, …).

Gelet op de bevoegdheid bestuurlijke politie van de burgemeester alsook gelet op de gevoeligheid van de gegevens gaat de Vlaamse overheid ervan uit dat de burgemeester van de gemeente wordt aangeduid als verantwoordelijke van de verwerking en de gegevens dus aan hem/haar worden bezorgd.

Personen die in verplichte isolatie/quarantaine moeten gaan zijn:

1)      besmette personen (zogenaamde indexpatiënten);

2)      de hoogrisicocontacten, dit zijn personen die mogelijk met een besmet persoon in contact zijn geweest en waarbij het risico dus reëel is dat zij ook besmet zijn en het virus kunnen overdragen;

3)      verplichte quarantaine na verblijf van meer dan 48 uur in een rode zone.

Alle verblijven in rode zones worden voortaan beschouwd als hoogrisicocontacten. Daarom zal met ingang van 31 december 2020 iedereen die, na een verblijf van 48 uur in een rode zone, naar België terugkeert, in quarantaine moeten. De quarantaine kan pas worden beëindigd na een negatieve PCR-test op dag 7 van de quarantaine.

Deze maatregel geldt voorlopig al tot 15 januari 2021.

Strikte uitzonderingen op bovenstaande regels:

•          Voor mensen die kritische functies uitoefenen in essentiële sectoren kan het verrichten van arbeid op de plaats van tewerkstelling worden toegestaan, mits een attest van de werkgever (conform de beslissing van de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid van 2 december 2020).

Let wel : de uitzondering geldt enkel voor de werktijd. Voor de privétijd moet betrokkene zich wel houden aan de quarantaineverplichtingen en kan hierop controle en handhaving worden uitgevoerd.

•          Studenten krijgen de toelating om de quarantaine uitzonderlijk te onderbreken om een examen af te leggen (uitsluitend voor het afleggen van het examen).

•          Voor inwoners die om professionele redenen in het buitenland verbleven wordt vanaf 4 januari 2021 bij de beoordeling van het Passenger Location Form (PLF) rekening gehouden met professionele verplaatsingen die door de werkgever zijn geattesteerd.

4)      Alle personen die meer dan 48 uur in het buitenland verbleven, dienen een PLF in te vullen.  Deze PLF worden geëvalueerd en van een risicoscore voorzien.  De arts- ambtenaar kan op basis van deze risicoscore beslissen om voor bepaalde personen ook een bevel tot isolatie/quarantaine voor te schrijven.  De betrokkene wordt hierover geïnformeerd via sms.  De lokale besturen worden hiervan eveneens in kennis gesteld.

Lokale besturen hebben, na het afsluiten van de samenwerkingsovereenkomst in het kader van het besluit van de Vlaamse Regering van 13 november 2020 met betrekking tot de subsidieregeling van lokale bronopsporing en contacttracing, toegang tot de gegevens van indexpatiënten en hoogrisicocontacten in de interne controletoren, het uitbraakvolgsysteem en het scripts- en formsplatform.

Deze gegevens worden gebruikt voor de medische en maatschappelijke OPVOLGING van deze personen.

Belangrijk is dat deze gegevens mogen ENKEL EN ALLEEN gebruikt worden voor de uitvoering van de opdrachten zoals deze werden opgenomen in de samenwerkingsovereenkomst met de bijlagen.  De gegevens kunnen in geen enkel geval gebruikt worden voor de controle, handhaving en sanctionering van de quarantaineverplichting!

Vanaf de inwerkingtreding van het wetgevend kader (preventiedecreet) en de ondertekening van het aanvullend nieuw protocol, krijgt de verantwoordelijke van de verwerking van het lokaal bestuur de gegevens van de personen die verplicht in quarantaine moeten.

Dit zijn de gegevens over:

•          de besmette patiënten (zogenaamde indexpatiënten);

•          de hoogrisicopatiënten die mogelijks met besmette personen in aanraking zijn gekomen en daardoor quarantaineplicht hebben;

•          de personen die terugkeren na een verblijf in een rode zone, ongeacht de duurtijd;

•          de personen die terugkeren vanuit het buitenland en na evaluatie van hun ingevuld PLF een sms hebben verkregen met vermelding van de quarantaineplicht.

Van deze personen ontvangen zij volgende gegevens:

•          naam en voornaam,

•          het adres waar de persoon in quarantaine gaat;

•          hoe lang die in afzondering moet leven.

Deze gegevens – en enkel deze gegevens – kunnen gebruikt worden voor de controle, handhaving en sanctionering van de quarantaineplicht.

Het is steeds de bedoeling om zoveel mogelijk mensen te overtuigen en te verplichten om de federaal opgelegde quarantaine- en testingverplichtingen na te leven.  Alleen wanneer men allemaal samen de opgelegde maatregelen respecteert kan de coronapandemie beheerst en teruggedrongen worden.

De opvolging is bedoeld om te kunnen helpen bij het toepassen van de isolatie/quarantaine en sociale begeleiding te bieden. 

Dit houdt onder meer het volgende in:

•          mensen uitleggen waarom ze in isolatie/quarantaine moeten en wat dat betekent;

•          kijken of er redenen zijn waarom een persoon zijn isolatie/quarantaine niet kan doen of niet kan volhouden (bv. huisvestingsproblemen);

•          vanuit sociaal-maatschappelijk of welzijnsperspectief, quarantainecoaching aanbieden en hulp om de quarantaine vol te houden vb. hulp bij de boodschappen, kinderopvang...

Zoals reeds vermeld kunnen gegevens die met het oog op de opvolging werden geraadpleegd, NIET gebruikt worden voor controle en handhaving!

Deze informatie kan enkel gebruikt worden in het kader van de bronopsporing, quarantainecoaching, detecteren van clusters en begeleiden van kwetsbare personen en groepen.

Naast het bieden van ondersteuning voor wie thuis moet blijven, is ook handhaving van de maatregelen noodzakelijk. Om verdere besmetting te voorkomen, is het belangrijk dat mensen zich aan de quarantaine houden. De handhaving kan gaan van een zachte aanpak tot het geven van een boete voor wie zich bewust en hardleers niet aan de opgelegde quarantaine houdt. Het is goed dat lokale besturen hierop zullen kunnen toezien: ze staan dicht bij de mensen en kennen het reilen en zeilen in de gemeente. Burgemeesters hebben in het algemeen ook de opdracht om de veiligheid, het welzijn en de gezondheid van zijn inwoners te garanderen, het is dus goed dat lokale besturen binnenkort zullen weten wie in de gemeente in quarantaine moet zitten.

De controle van personen op het zich houden aan de verplichte quarantaine, kan gebeuren door:

•          personeelsleden van de gemeente of het OCMW (vb. maatschappelijk werkers, gemeenschapswachten, …);

•          agenten van politie en ambtenaren van de geïntegreerde politie.

Voor de controle zelf (of iemand zich aan de quarantaineverplichting houdt) is géén politiebevoegdheid nodig.

Het lokaal bestuur bepaalt autonoom hoe zij de controle zal organiseren.

Suggestie van verdeling van de werklast :

•          de aanvankelijke controles kunnen worden uitgeoefend door personeelsleden van de gemeente/OCMW die ook een zachte aanpak kunnen verzekeren;

•          zij geven aan de lokale politie de gegevens door van de personen die zij niet hebben bereikt of waar sprake is van flagrant overtreden van de quarantaineverplichting;

•          de lokale politie doet controles bij de personen op deze (verkorte) lijst met het oog op de handhaving en eventueel de sanctionering van de niet-naleving van de regels. Dit gebeurt in eerste instantie door de wijkagent en pas in tweede instantie wordt het opstallen van een PV voorzien

Het is niet de bedoeling om een heksenjacht te starten op mensen die in quarantaine moeten.  Ook de controle zal in de eerste plaats gericht zijn om mensen op hun plicht te wijzen,  om sensibiliserend en informatief op te treden en in het kader van maatschappelijk welzijn hulp aan te bieden

De controle kan telefonisch of fysiek gebeuren.

Wanneer tijdens de controle wordt vastgesteld dat:

•          personen niet kunnen worden bereikt op het adres waarop zij feitelijk in quarantaine moeten verblijven;

•          personen zich wetens en willens niet houden aan de verplichte quarantainemaatregelen

kan overgaan worden tot handhaving/sanctionering.

Enkel de politiediensten kunnen overgaan tot het opstellen van een proces-verbaal, op basis van de eigen vaststellingen of de vaststellingen van een beëdigd vaststellingsambtenaar met het oog op het opleggen van een sanctie.

Het proces-verbaal wordt opgesteld op basis van het niet naleven van artikel 47/1 van het preventiedecreet.

Onverminderd de toepassing van de in het Strafwetboek gestelde straffen, wordt de niet-naleving van de quarantaineverplichting gestraft met een geldboete van 26 tot 500 euro en met een gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden of met een van deze straffen alleen (artikel 79 preventiedecreet).

Wat het optreden van de politiediensten betreft, moet daarnaast ook verwezen worden naar de bindende rondzendbrief van het College van procureurs-generaal van 17 juni 2020: deze omzendbrief bepaalt de strafrechtelijke richtlijnen: voor de opsporing en vervolging van inbreuken op het ministerieel besluit van 23 maart 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken, zoals gewijzigd door de ministeriële besluiten van 24 maart 2020 en 3 april 2020.

Gelet op de bevoegdheid bestuurlijke politie van de burgemeester alsook gelet op de gevoeligheid van de gegevens gaat de Vlaamse overheid ervan uit dat de burgemeester van de gemeente wordt aangeduid als verantwoordelijke van de verwerking en de gegevens dus aan hem/haar worden bezorgd.

De gegevens die de burgemeester ontvangt worden doorgegeven aan mevrouw Paulien Santens, beleidsmedewerker en niet aan Tine Degloire omdat erg afgeraden wordt om als contactpersoon voor de quarantainegegevens 1 van de medewerkers op te geven die toegang hebben gekregen tot de Interne Controletoren of het Scripts en Forms platform.

De personen die gegevens voor de verkeerde doeleinden aangewend hebben, zijn strafrechtelijk vervolgbaar.

Paulien Santens kan de lijst van personen in quarantaine doorgeven aan de medewerkers van de gemeente of het OCMW die nu contact opnemen met de inwoners om de quarantainemaatregelen uit te leggen en eventueel ook hulp te bieden.

Feedback van de contacten wordt gegeven aan Paulien Santens en aan de burgemeester.

Om deze aanvullende werking te kunnen opstarten dient er een protocol goedgekeurd te worden na het advies van de DPO.

De DPO verleende op vrijdag 15 januari 2021 een gunstig advies.

De medewerkers die een taak krijgen in deze werking en informatie doorkrijgen dienen een geheimhoudingsclausule te ondertekenen.

Juridische gronden

•          Algemene basisbevoegdheid: Art. 56, § 1 Decreet Lokaal Bestuur

•          Andere:

◦          KB Noodplanning van 22.05.2019.

◦          Het Vlaams Parlement keurde op 16/12/2020 het voorstel van decreet tot wijziging van het decreet van 21 november 2003 over het preventieve gezondheidsbeleid en van het decreet van 29 mei 2020 tot organisatie van de meldingsplicht en het contactonderzoek in het kader van COVID-19 goed. Hier vindt u het preventiedecreet.

◦          Het Vlaams Parlement keurde op 08/01/2021 het besluit tot uitvoering van het decreet tot wijziging van het decreet van 21 november 2003 over het preventieve gezondheidsbeleid en van het decreet van 29 mei 2020 tot organisatie van de meldingsplicht en het contactonderzoek in het kader van COVID-19 goed.

◦          Artikelen 133, 134 §1 en 135 §2, 5° Nieuwe Gemeentewet van 24 juni 1988.

◦          Het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken.

◦          Artikelen 34/1, 47/1 en 79 van het decreet van 21 november 2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid (verder preventiedecreet genoemd).

◦          Besluit van de Vlaamse Regering van 8 januari 2021 tot uitvoering van artikel 34/1, tweede lid, en artikel 47/1 van het decreet van 21 november 2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid en tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 juni 2020 tot uitvoering van het decreet van 29 mei 2020 tot organisatie van de meldingsplicht en het contactonderzoek in het kader van COVID-19.

Financiën

De beslissing heeft geen financiële gevolgen.

BESLUIT

Artikel 1

Het college van burgemeester en schepenen keurt het afsluiten van het protocol voor de elektronische mededeling van persoonsgegevens van het Agentschap Zorg en Gezondheid goed.